ME: Internationale Consensus Criteria (Carruthers et al., 2011)

Pediatrische criteria (Jason et al., 2006, 2008) IOM-criteria (SEID) (2015)

In juni 2011 publiceerde ‘The Journal of Internal Medicine’ alvast het artikel “Myalgic Encephalomyelitis: International Consensus Criteria” online. De gedrukte versie volgt later. De nieuwe criteria werden ontwikkeld door een groep van 25 experts uit 13 verschillende landen die tezamen reeds zo’n 50.000 patiënten hebben gediagnosticeerd en behandeld en maar liefst goed zijn voor vierhonderd jaar ervaring.  Er was sprake van 100% overeenstemming onder de experts over de nieuwe criteria die gebaseerd zijn op de Canadese Consensus Criteria, maar waarin er belangrijke wijzigingen werden aangebracht. De nieuwe criteria brengen een extra onderscheid tussen ME en CVS.

“Het label “chronisch vermoeidheidssyndroom” (CVS) heeft vele jaren stand gehouden als gevolg van een gebrek aan kennis over de etiologische factoren en van het ziekteproces. In het licht van recenter onderzoek en klinische ervaring die duidelijk wijst op wijdverspreide inflammatie en multisysteem neuropathologie, is het beter en correcter om de term “myalgische encefalomyelitis” (ME) te gebruiken omdat het wijst op een onderliggende pathofysiologie. Het is ook consistent met de neurologische classificatie van ME in de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) Internationale Classificatie van Ziekten (ICD G93.3).”

“Het woord “vermoeidheid” gebruiken als een naam van een ziekte geeft het een exclusieve nadruk en is het meest verwarrende en misbruikte criterium.”

Het vermoeidheidscriterium verdwijnt nu definitief als ‘het onderscheidende’ criterium en krijgt de plaats die het verdient als symptoom. In de plaats van de vermoeidheid wordt nu het verplichte criterium de Post Exertionele Malaise, ook bekend als PEM. In de nieuwe criteria wordt het Post Exertional Neuro-immune Exhaustion. Deze PENE moet gepaard gaan met een aantal symptomen uit drie verschillende categorieën.

Naast het belang van de nieuwe criteria voor onderzoek in de toekomst, zullen ze een welkome handleiding voor alle artsen zijn die inmiddels door het bomen het bos niet meer zien. Wat voor ons patiënten belangrijk is, is dat onze behandelende artsen een kopie van deze criteria krijgen. Nu het onderscheid duidelijk is tussen ME en CVS is de volgende logische stap dat de diagnose CVS uit onze dossiers verdwijnt.

[Download de criteria in PDF] [HTML] en [Download de Primer voor uw arts]

Myalgic Encephalomyelitis: International Consensus Criteria

J Intern Med. 2011. doi: 10.1111/j.1365-2796.2011.02428.x

Carruthers BM, van de Sande MI, de Meirleir KL, Klimas NG, Broderick G, Mitchell T, Staines D, Powles ACP, Speight N, Vallings R, Bateman L, Baumgarten-Austrheim B, Bell DS, Carlo-Stella N, Chia J, Darragh A, Jo D, Lewis D, Light AR, Marshall-Gradisbik S, Mena I, Mikovits JA, Miwa J, Murovska M, Pall ML, Stevens S.

Tabel 1 – Myalgische Encefalomyelitis: Internationale Consensus Criteria

Volwassen en pediatrisch • Klinisch en voor onderzoek

Myalgische encefalomyelitis is een verworven neurologische ziekte met complexe globale disfuncties. Pathologische ontregeling van de zenuw-, immunologische en endocriene systemen, met een verstoord cellulair energiemetabolisme en ionentransport zijn belangrijke kenmerken. Hoewel tekens en symptomen dynamisch interactief zijn en causaal met elkaar in verband staan, worden de criteria gegroepeerd per verschillend pathofysiologisch domein om een algemeen beeld te bieden.

Een patiënt moet voldoen aan de criteria voor post-exertionele neuro-immunologische uitputting (A), ten minste één symptoom uit drie categorieën van de neurologische klachten (B), ten minste één symptoom uit de drie symptoomcategorieën immunologisch/gastro-intestinaal/urogenitaal (C), en ten minste een symptoom uit de symptoomcategorie energiemetabolisme/transport (D).

A.

Post-Exertionele neuro-immunologische uitputting

Verplicht criterium

Dit hoofdkenmerk is een pathologisch onvermogen om voldoende energie te produceren op vraag, met als gevolg een toename van belangrijke symptomen na inspanning, voornamelijk op neuro-immunologisch gebied.   Kenmerken zijn:

1

Kenmerkende, snelle fysieke en/of cognitieve vermoeidheid als gevolg van een inspanning, die minimaal kan zijn zoals activiteiten in het dagelijkse leven of eenvoudige mentale taken, kan invaliderend zijn en een terugval veroorzaken.

2

Post-exertionele klachten die opflakkeren zijn bv.: acute griepachtige verschijnselen, pijn en verslechtering van andere symptomen.

3

De post-exertionele uitputting kan onmiddellijk na de inspanning intreden, maar ook pas uren of dagen later.

4

De ‘herstelperiode’ duurt lang, gewoonlijk 24 uur of meer. Een terugval kan dagen, weken of langer aanhouden.

5

De lage drempel voor fysieke en mentale vermoeidheid (gebrek aan uithouding) resulteert in een substantiële afname van het activiteitenniveau van vóór de ziekte.

Operationele opmerkingen: Voor een diagnose ME, moet de ernst van de symptomen resulteren in een significante afname van het premorbide activiteitenniveau van de patiënt. Mild (ongeveer 50% afname in pre-ziekte activiteitenniveau), matig (meestal huisgebonden), ernstige (overwegend bedlegerig), of zeer ernstig (volledig bedlegerig en afhankelijk van hulp voor de basisfuncties). Er kunnen duidelijke schommelingen zijn in de ernst van de symptomen en hiërarchie van dag tot dag en van uur tot uur. Hou rekening met de activiteit, context en interactieve effecten. Hersteltijd: vb. Ongeacht de hersteltijd van de patiënt om een halfuur te lezen, zal het veel langer duren om te herstellen van een half uur boodschappen te doen of zelfs langer als dat de volgende dag opnieuw gedaan wordt – als mogelijk. Degene die rusten voor een activiteit of hun activiteitenniveau hebben aangepast aan hun beperkte energie, kunnen kortere herstelperiodes hebben dan zij die hun activiteiten niet adequaat hebben aangepast. Impact: vb. Een uitstekende atleet zou een vermindering van 50% in zijn/haar pre-ziekte activiteitenniveau kunnen hebben en is nog steeds actiever dan een sedentair persoon.

B.

Neurologische klachten

Minstens één symptoom uit drie van de volgende vier symptoomcategorieën :

1

Neurocognitieve problemen

 

a.

Problemen met het verwerken van informatie: trager nadenken, verminderde concentratie vb. verwarring, desoriëntatie, cognitieve overbelasting, moeite met het nemen van beslissingen, vertraagde spraak, verworven of inspanningsdyslexie

 

b.

Korte termijn-geheugenverlies:  bv. moeilijk kunnen onthouden wat men wil zeggen, wat men aan het zeggen was, zoeken naar woorden, informatie herinneren, slecht werkgeheugen

2

Pijn

 

a.

Hoofdpijn: vb. chronische, gegeneraliseerde hoofdpijn, vaak gepaard gaand met pijn aan de ogen, achter de ogen en het achterhoofd, dat geassocieerd kan worden met cervicale spierspanning; migraine, spanningshoofdpijn

 

b.

Belangrijke pijn kan ervaren worden in de spieren, spier-pees verbindingen, gewrichten, buik of borst. Het is van nature niet inflammatoir en verspringt vaak. vb. Gegeneraliseerde hyperalgesie, wijdverspreide pijn (kan voldoen aan de criteria van fibromyalgie), myofasciale of uitstralende pijn

3

Slaapstoornissen

 

a.

Verstoorde slaappatronen: vb. slapeloosheid, langdurige slaap inclusief dutjes, omkering dag-nacht-ritme (overdag slapen en het grootste deel van de nacht wakker zijn), vaak wakker worden, veel vroeger wakker worden dan vóór de ziekte, levendige dromen /  nachtmerries

 

b.

Niet-verkwikkende slaap: vb. zich uitgeput voelen wanneer men wakker wordt ongeacht hoe lang men slaapt, overdag slaperig zijn

4

Problemen m.b.t. zintuiglijke waarneming (‘neurosensorische en perceptuele stoornissen’) en motorische stoornissen

 

a.

Afwijkingen m.b.t. zintuiglijke waarnemingen, bv. onvermogen om te focussen, overgevoeligheid voor licht, geluid, trillingen, geur, smaak en gevoel; verminderd dieptezicht

 

b.

Motorische klachten: bv. spierzwakte, spiertrekkingen, slechte coördinatie, “een wiebelig gevoel”, ataxie

Opmerkingen: neurocognitieve beperkingen, gerapporteerd of waargenomen, worden meer uitgesproken bij vermoeidheid. Overbelastingsverschijnselen kunnen duidelijk worden wanneer twee taken tegelijkertijd uitgevoerd worden. Abnormale reactie op licht – fluctuatie of verminderde accommodatiereflex van de pupillen met het behoud van de werking in antwoord op een prikkel. Slaapstoornissen vertalen zich meestal in langdurige slaap, soms extreem, in de acute fase en evolueren vaak naar een omgekeerd slaapritme in de chronische fase. Motorische stoornissen zijn mogelijk niet duidelijk in milde of matige gevallen maar abnormale tandemgang en een positieve Romberg test kan waargenomen worden in ernstige gevallen.

C.

Immunologische, gastro-intestinale en urogenitale abnormaliteiten

Minstens één symptoom uit drie van de volgende vijf symptoomcategorieën :

1

Griepachtige verschijnselen kunnen herhaaldelijk terugkeren of chronisch zijn en chronisch of, fluctuerend, en activeren of verslechteren meestal bij inspanning, bv. zere keel, sinusitis, cervicale en/of axillaire lymfeklieren kunnen vergroten of gevoelig zijn bij palpitatie

2

Vatbaarheid voor virale infecties met lange herstelperioden

3

Maag-darm-klachten, bv. misselijkheid, buikpijn, opgeblazen gevoel, prikkelbaar darmsyndroom

4

Urogenitale klachten, bv. (‘s nachts) zeer vaak moeten plassen

5

Overgevoeligheid voor voedsel, medicijnen, geuren of chemicaliën

 Opmerkingen: Pijnlijke keel, gevoelige lymfeklieren, en griepachtige symptomen zijn uiteraard niet specifiek voor ME, maar hun activatie als reactie op inspanning is wel abnormaal. De keel kan pijnlijk, droog en kriebelend aanvoelen. Keelontsteking en donkerrode halve maantjes kunnen worden waargenomen in de nis tussen de arcus glossopalatinus en de arcus pharyngoplatainus, wat een indicatie is van immuunactivatie.

D.

Stoornissen m.b.t. energieproductie/-transport

Minstens één van de volgende symptomen:

1

Cardiovasculaire klachten: bv. onvermogen om een rechtopstaande positie te handhaven – orthostatische intolerantie, neuraal gemedieerde hypotensie, posturaal orthostatisch tachycardie syndroom, hartkloppingen met of zonder hartritmestoornissen, licht gevoel in het hoofd / duizeligheid

2

Ademhalingsproblemen (respiratoir): bv. kortademigheid, moeizame ademhaling, vermoeidheid van de borstwandspieren

3

Verlies van thermostatische stabiliteit (Problemen het regelen van de lichaamstemperatuur): bv. subnormale lichaamstemperatuur, opvallende dagelijkse fluctuaties; periodiek zweten, terugkerende gevoelens van koortsachtigheid met of zonder lage koorts, koude extremiteiten

4

Slecht extreme temperaturen kunnen verdragen

Opmerkingen: Orthostatische intolerantie kan verschillende minuten vertraagd optreden. Patiënten die orthostatische intolerantie hebben, kunnen vlekken op de ledematen vertonen, extreme bleekheid of het Fenomeen van Raynaud. In de chronische fase kunnen de nagelriemen van de vingernagels terugwijken.

Pediatrische beschouwingen

Symptomen kunnen trager evolueren bij kinderen dan bij tieners of volwassenen. Naast de post-exertionele neuro-immunologische uitputting, zijn de meest prominente symptomen vaak neurologisch: hoofdpijn, cognitieve stoornissen, en slaapstoornissen.

1

Hoofdpijn: Ernstige of chronische hoofdpijn is vaak invaliderend. Migraine kan gepaard gaan met een snelle daling van de temperatuur, beven, overgeven, diarree en ernstige zwakte.

2

Neurocognitieve stoornissen: Moeite om de ogen te focussen en te lezen komt vaak voor. Kinderen kunnen dyslectisch worden, wat slechts duidelijk wordt bij vermoeidheid. Het traag verwerken van informatie maakt het moeilijk om auditieve instructies op te volgen of nota’s te nemen. Alle cognitieve stoornissen nemen toe bij fysieke of mentale inspanning. Jonge mensen zullen niet in staat zijn om een volledig schoolprogramma vol te houden.

3

Pijn kan grillig lijken en snel veranderen van plaats. Hypermobiliteit van de gewrichten komt vaak voor.

Opmerkingen: Fluctuatie en hiërarchie in de ernst van verschillende belangrijke symptomen hebben de neiging om sneller en erger te variëren dan bij volwassenen. 

Classificatie

____ Myalgische  Encefalomyelitis

____ Atypische Myalgische Encefalomyelitis: voldoet aan de criteria voor post-exertionele neuro-immunologische uitputting maar heeft twee of minder dan de vereiste andere criteria symptomen. Pijn of slaapstoornissen kunnen afwezig zijn in zeldzame gevallen.

Exclusies

Zoals bij alle diagnoses, moet uitsluiting van alternatieve verklarende diagnoses bewerkstelligd worden door middel van de geschiedenis van de patiënt, lichamelijk onderzoek, en laboratorium / biomarker testen indien aangewezen. Het is mogelijk meer dan één ziekte te hebben, maar het is belangrijk dat elke ziekte geïdentificeerd en behandeld wordt. Primaire psychiatrische diagnoses, somatoforme stoornissen en drugsmisbruik zijn uitgesloten.

Pediatrisch: ‘primaire’ schoolfobie.

Comorbiditeiten

Fibromyalgie, Myofasciaal Pijn Syndroom, Temporomandibulair syndroom, prikkelbare darm syndroom, interstitiële cystitis, het fenomeen van Raynaud, mitralisklepprolaps, migraine, allergieën, Meervoudige Chemische Sensitiviteit, Hashimoto’s thyroïditis, Sicca-syndroom, reactieve depressie. Migraine en prikkelbare darm syndroom kunnen ME voorafgaan, maar raken er dan mee verbonden. Fibromyalgie overlapt.           

Zijbalk

Volg ons
ma
di
wo
do
vr
za
zo
m
d
w
d
v
z
z
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
11
12
13
14
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
1
09 nov
09/11/2024    
14:30 - 15:30
𝗠𝗲𝗱𝗶𝘀𝗰𝗵 𝗠𝗶𝘀𝘁𝘀𝗽𝘂𝗶𝗲𝗻 - Wat is het? - Hoe komt het dat patiënten met chronische, nauwelijks zichtbare en wisselende aandoeningen er zo vaak mee te maken [...]
Quiz t.v.v. biomedisch onderzoek naar Long Covid, ME/cvs, POTS en Lyme
10/11/2024    
14:00 - 20:00
Waarom deze quiz wordt georganiseerdOngeveer 100.000 personen in België lijden aan de postinfectieuze aandoeningen Long Covid, ME-CVS, POTS en Lyme. De meerderheid situeert zich in [...]
15 nov
15/11/2024    
Hele dag
https://twitter.com/surf4children/status/1754979238300561614
25 nov
25/11/2024    
19:00 - 21:00
Welkom bij onze webinar over epigenetica en zijn rol bij ME/CVS en fibromyalgie. We beginnen met een eenvoudige uitleg van wat epigenetica is en hoe [...]
Events on 09/11/2024
Events on 25/11/2024
Datum/Tijd Evenement
09/11/2024
14:30 - 15:30
Medisch mistspuien - spreekbeurt en signeersessie over boek Recognise ME
Tiny Stories, Kortrijk
10/11/2024
14:00 - 20:00
Quiz t.v.v. biomedisch onderzoek naar Long Covid, ME/cvs, POTS en Lyme
Hof Van Laar, Zemst, Zemst
15/11/2024
Hele dag
Internationale meeting over Long Covid (en ME/cvs) bij kinderen
25/11/2024
19:00 - 21:00
Webinar epigenetisch onderzoek bij ME/cvs en fibromyalgie
07/12/2024
13:00 - 17:30
Creatief kerstmarktje
Parkresidentie Institut Moderne, Gent
Recente Links