Handgreepkracht – een maatstaf voor de kracht die door de handspieren wordt uitgeoefend bij het vastgrijpen van een voorwerp – blijkt te correleren met de ernst van de symptomen bij mensen met ME/cvs.
Daarom werd in een kleinschalige studie met 20 deelnemers, gepubliceerd in het tijdschrift ‘Frontiers of Neuroscience’, onderzocht of het geneesmiddel pyridostigmine de handkracht bij mensen met ME/cvs zou kunnen vergroten. Interessant genoeg onderzocht het onderzoeksteam ook of het geneesmiddel effect had op orthostatische intolerantie.
Pyridostigmine is een geneesmiddel dat normaal gesproken wordt gebruikt voor de behandeling van de symptomen van een auto-immuunziekte, myasthenia gravis genaamd, die spierzwakte en overmatige spiervermoeidheid veroorzaakt. Pyridostigmine werkt door de stimulatie van spieren in het lichaam op korte termijn te versterken (het geneesmiddel werkt binnen 30 minuten en het effect houdt tot vier uur aan).
Het onderzoeksteam – waaronder prof. Carmen Scheibenbogen, die eerder heeft gewerkt aan onderzoek dat werd gefinancierd door ME Research UK – rekruteerde 20 deelnemers die voldeden aan de Canadese consensuscriteria voor ME/CVS. Voor twee deelnemers was een luchtweginfectie (RTI) de ‘trigger’ voor ME/cvs, en alle anderen ‘ontwikkelden ME/cvs na een SARS-CoV-2-infectie’.
De deelnemers voltooiden twee studiebezoeken:
- Tijdens het eerste bezoek verzamelden de onderzoekers informatie over de handgreepkracht en orthostatische intolerantie zonder gebruik van pyridostigmine.
- Tijdens het tweede bezoek werden dezelfde tests uitgevoerd, maar deze keer kregen de deelnemers een enkele dosis van 30 mg pyridostigmine toegediend.
De resultaten suggereerden dat bij deze kleine groep van 20 mensen die voldeden aan de CCC voor ME/cvs, pyridostigmine de handgreepkracht snel verbeterde. Interessant genoeg wezen de bevindingen er ook op dat toediening van pyridostigmine de ‘orthostatische hartslagverandering’ aanzienlijk verminderde, wat wijst op een verbetering van de orthostatische functie.
Het team suggereert dat pyridostigmine mogelijk werkt door de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de spieren te verbeteren, wat zou kunnen leiden tot ‘betere spierprestaties en minder vermoeidheid tijdens inspanning’. Er wordt echter ook opgemerkt dat mitochondriale disfunctie bij ME/cvs de effectiviteit van pyridostigmine kan beperken, omdat de energievoorziening naar de spieren nog steeds onvoldoende zou zijn.
In het discussiegedeelte van het artikel erkennen de onderzoekers de beperkingen van hun studie, waaronder de kleine steekproefomvang en het ontbreken van een controlegroep. ME Research UK merkt ook op dat dit onderzoek weliswaar het effect van pyridostigmine op de handgreepkracht en orthostatische intolerantie op korte termijn heeft onderzocht, maar niet heeft gekeken of het medicijn een invloed had op postexertionele malaise (PEM) in de uren en dagen na de test. Er is meer onderzoek nodig om te begrijpen of en hoe pyridostigmine PEM beïnvloedt bij mensen met ME/cvs.
Concluderend kan worden gesteld dat er nog veel meer onderzoek nodig is voordat er conclusies kunnen worden getrokken over de effectiviteit – en veiligheid – van pyridostigmine voor ME/cvs. Het is ook nuttig om na te gaan of de effecten van het medicijn variëren naargelang de bronnen van heterogeniteit van de ziekte (verschillen tussen mensen met ME/cvs), zoals geslacht, etniciteit, ernst van de ziekte en trigger van ME/cvs. In deze studie werden bijvoorbeeld zowel personen opgenomen die symptomen van ME/cvs ontwikkelden na een COVID-infectie als personen die ME/cvs ontwikkelden na een luchtweginfectie. Hoewel de kleine steekproefomvang in deze studie het voor de onderzoekers niet mogelijk maakte om de resultaten voor de verschillende ziekte-triggergroepen te vergelijken, zou dit een nuttige vergelijking zijn voor onderzoeksteams om in de toekomst te maken.
De auteurs benadrukken met name dat er momenteel een gerandomiseerde gecontroleerde studie wordt uitgevoerd naar pyridostigmine bij mensen met ME/cvs die orthostatische intolerantie hebben, in het Brigham and Women’s Hospital van de Harvard Medical School. Tijdens de Invest in ME Research Conference 2024 benadrukte dr. David Systrom, die samen met Jonas Bergquist (ook betrokken bij onderzoek gefinancierd door ME Research UK) leiding geeft aan de Life Improvement Trial (LIFT), dat om heterogeniteit te verminderen, alleen mensen die vóór de COVID-19-pandemie ME/cvs hebben ontwikkeld in deze fase van het onderzoek zullen worden opgenomen. Belangrijk is dat deze lopende studie een gezonde controlegroep zal hebben.
© ME Research UK, 8 september 2025. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
Citeren?
Schlömer E, Stein E, Kedor C, Rust R, Brock A, Wittke K, Scheibenbogen C and Kim L (2025) Pyridostigmine improves hand grip strength in patients with myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome. Front. Neurosci. 19:1637838. doi: 10.3389/fnins.2025.1637838
