17 maart 2024.
Toen de Amerikaanse National Institutes of Health vorige maand met veel tamtam en publiciteit hun lange studie naar ME/cvs vrijgaven, vroeg het Science Media Centre in Londen professor Chris Ponting en andere experts om commentaar te geven. Het onderzoek – “Deep phenotyping of post-infectious myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome” [Diepe fenotypering van postinfectieuze myalgische encefalomyelitis/chronischevermoeidheidssyndroom] – werd gepubliceerd door Nature Communications. Het bevatte uitgebreide bevindingen van 17 ME/cvs-patiënten en 21 gezonde controles en veroorzaakte veel woede en onrust onder leden van de patiëntengemeenschap, vooral vanwege de focus op een bizarre constructie genaamd “inspanningsvoorkeur” als kernfactor.
Professor Ponting, een geneticus aan de Universiteit van Edinburgh, leidt een genoomwijde associatiestudie (GWAS), DecodeME, die duizenden DNA-stalen heeft verzameld van ME/cvs-patiënten in het Verenigd Koninkrijk. Zijn opmerkingen over de studie gaf aan dat hij niet bijzonder onder de indruk was. Ik sprak hem onlangs om te zien of hij nog meer indrukken had. Vanwege haperingen met Zoom plaats ik een bewerkt transcript van ons gesprek.
**********
Tuller: Chris, je werd door het Science Media Centre gevraagd om commentaar te geven en je gaf wat ik zou willen noemen een gematigd antwoord. Je beschreef wat ze deden maar had verder niet veel te zeggen. Ik vraag me af of je nog wat tijd hebt gehad om erover na te denken.
Ponting: Ik denk dat ik 45 minuten de tijd heb gekregen om het artikel te lezen voordat ik commentaar gaf. Nu ik het gelezen heb, zou ik mijn reactie waarschijnlijk nog verder hebben afgezwakt. Ik zal niets anders over het onderzoek zeggen dan anderen hebben gezegd en ik weet zeker dat het u niet zal verbazen dat te horen. Het is in wezen een kleine cohortstudie. En het cohort is op verschillende manieren onderzocht.
Ik moet toegeven dat ik halverwege het lezen een beetje mijn focus verloor. Ik realiseerde me vooral dat de cohort zo klein was dat ik er niets van zou opsteken of iets van zou leren. Het ging me niet definitief vertellen waarin ik wel of niet geïnteresseerd zou moeten zijn. En dat was voor mij een teleurstelling, een grote teleurstelling in termen van het uitzoeken van mogelijke wegen om te verkennen.
Tuller: Je bedoelt waar je naartoe moet qua onderzoek?
Ponting: Ja. Ik wil weten wat de volgende stap is. Wat moet er nu gedaan worden? Waar moet het veld naartoe? Dus dat was de eerste teleurstelling. En toen kwam ik ook tot de conclusie dat dit een reeks observaties is zonder dat er een belangrijke overkoepelende mechanistische vraag is gesteld of beantwoord. Sommige van deze waarnemingen kan ik goed begrijpen, omdat ze moleculair en cellulair zijn, en van andere weet ik bijna niets.
Wat het onderzoek feitelijk aantoonde, is dat deze 17 mensen zich niet goed voelen en op verschillende manieren verschillen van de gezonde vrijwilligers. Maar we weten al dat ze ziek zijn. Dat vertelt me niets nieuws. Wat ik zou willen weten is, mechanisch gezien, wat er mis gaat met de 17 individuen. Die vraag werd niet beantwoord.
Tuller: Ze lijken zich te concentreren op deze constructie van inspanningsvoorkeur als een mechanisme voor het een of ander.
Ponting: Wel, wat ze hebben is een reeks observaties waarvan de interpretatie dit idee van inspanningsvoorkeur is. Maar dat is nog steeds een interpretatie die niet kan worden gefalsifieerd. En het is de interpretatie van deze waarnemingen die voor veel controverse heeft gezorgd. Ik zou willen dat elke interpretatie verder getest wordt op haar geldigheid. Ik denk niet dat die interpretatie dat zal doen.
Wat ik echt wilde tegen het einde was dat ze zouden hebben gezegd, ‘We denken dat we weten wat ME veroorzaakt, en als we gelijk hebben, dan doen we dit andere experiment dat dan zou zeggen of we gelijk of ongelijk hebben’. Maar wat er gebeurde, was dat ze alleen maar hun interpretatie van de gegevens gaven in plaats van een mechanistisch begrip dat onmiddellijk zou leiden tot een experiment dat zou beslissen of het waar of onwaar was.
Ik hou van experimenten die ingrijpen, waarbij je de reacties kunt zien. Ze hebben bijvoorbeeld geen 2-daagse CPET gedaan. Op die manier had je de verschillen binnen dezelfde individuen kunnen zien. Zulke experimenten kunnen gebruikt worden om mechanismen af te leiden, terwijl directe observaties oorzaken en gevolgen niet kunnen scheiden. Het NIH-onderzoek was in feite een crosssectionele studie die associaties vond. En het is moeilijk te zeggen wat ze betekenen. Ik zie de studie dus niet als een stap vooruit.
Tuller: Dus vindt u het een verspilling van 8 miljoen dollar, als dat de werkelijke kosten waren?
Ponting: Dat is het aantal dat wordt verspreid. Ik ben een optimist. Ik ga niet zeggen dat het volledig verspild was. Maar ik was erg teleurgesteld over de resultaten. Het kan onbedoelde gevolgen hebben. Het kan zijn dat de reactie op dit intramurale onderzoek iets zal teweegbrengen dat hopelijk beter en duurzamer en breder is, en gericht is op mechanismen…
Tuller: Nu we dat hebben behandeld, waarom neemt u niet even de tijd voor een update over de GWAS-studie en wat mensen kunnen verwachten in termen van timing?
Ponting: We hebben onlangs aangekondigd dat de studie vertraging heeft opgelopen. Dat is teleurstellend, omdat ik dit project zo snel mogelijk wilde en nog steeds wil doen om zo snel mogelijk tot de antwoorden te komen, wat die ook mogen zijn. Maar we werden tegengehouden doordat het DNA-extractieproces niet zo snel verliep als we hadden verwacht. Positief is dat de financiers geweldig waren. Ze zagen in dat dit niet onze schuld was en daarom hebben ze ons genoeg geld gegeven voor nog een jaar. De financiering eindigt nu niet in augustus, maar in augustus 2025.
Voor de rest gaat het goed. Alle DNA-extracties zullen binnenkort klaar zijn. We krijgen er in totaal ongeveer 18.000, wat iets minder is dan we in het begin wilden, namelijk 20.000. Maar dat is nog steeds een enorm aantal en het vertegenwoordigt een enorme hoeveelheid energie die de gemeenschap in het Verenigd Koninkrijk heeft gestoken. En daar zal ik altijd dankbaar voor zijn.
© David Tuller voor Virology Blog. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
