7 september 2024.
Een recente studie onderzocht een vraag die niemand lijkt te hebben gesteld. Dat kan een goede zaak zijn – als het een vraag is die het onderzoeken waard is. Maar dat is hier niet het geval.
De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Brain, Behavior, and Immunity en geleid door onderzoekers van de Universiteit van Wisconsin, heette “Exercise does not cause post-exertional malaise in Veterans with Gulf War Illness: A randomized, controlled, dose-response, crossover study.” [Inspanning veroorzaakt geen postexertionele malaise bij Veteranen met Golfoorlogsyndroom] De titel zelf geeft al aan dat er een conceptueel probleem in de studie zit. Ik bedoel, heeft iemand serieus betoogd of zijn bezorgdheid geuit over het feit dat lichaamsbeweging PEM “veroorzaakt” bij GWI-patiënten, zelfs als ze niet melden dat ze PEM hebben als onderdeel van hun GWI?
Postexertionele malaise of een verwante constructie is een vereist kenmerk van ME of ME/cvs, hoe ook gedefinieerd (met uitzondering van definities van voor 2000 zoals de Oxford-criteria van 1991 en de Fukuda-criteria van 1994). PEM is daarentegen niet vereist bij GWI, maar is een van de vele mogelijke klachten die kunnen combineren om een diagnose te genereren. Net als langdurige Covid is GWI een overkoepelende term en omvat het een breed scala aan symptomen voor mensen die na hun militaire dienst lijden aan wat wordt gecategoriseerd als een chronische multisysteemziekte (CMI). De gevalsdefinities voor GWI vereisen de aanwezigheid van verschillende symptomen verspreid over meerdere domeinen, maar er zijn geen specifieke symptomen universeel voorgeschreven, en zeker geen PEM.
De titel van de studie is dus moeilijk te begrijpen. Misschien wil je het effect van lichaamsbeweging bij GWI-patiënten in het algemeen onderzoeken, of misschien wil je de verschillende effecten van lichaamsbeweging bij GWI-patiënten met en zonder PEM onderzoeken. Maar je hoeft niet te onderzoeken of lichaamsbeweging PEM veroorzaakt bij GWI-patiënten die al hebben aangegeven dat ze geen PEM ervaren. Mis ik hier iets?
Aan de studie namen 40 deelnemers deel met GWI-diagnoses. Zoals beschreven in het artikel was het “een dosis-respons-studie die acute effecten evalueerde van fietsen met lichte, matige en zware intensiteit op drie soorten psychometrische uitkomsten waarvan eerder is aangetoond dat ze verergeren door inspanning bij CMI’s.” De onderzoekers noemden ME/cvs en Long Covid als andere CMI’s. Voor zover ik kan nagaan, wezen ze er niet op dat alleen bij ME/cvs PEM een vereist symptoom is.
Dit is de reden voor het onderzoek: “Studies [van CMI-patiënten] die het effect van verschillende aerobe inspanningsintensiteiten op PEM onderzoeken en documenteren, zijn nodig om het bewegingsvoorschrift beter te informeren en ervoor te zorgen dat het risico voor deze personen tot een minimum wordt beperkt.” En de belangrijkste hypothese was dat “training met een hogere intensiteit” grotere niveaus van PEM zou uitlokken.
Een uitvloeisel van deze redenering en hypothese is, of zou moeten zijn, dat je niets kunt bestuderen over de effecten van verschillende aerobe trainingsintensiteiten op PEM bij patiënten die helemaal geen PEM ervaren. Het is alsof je bestudeert of op de rand van een klif staan leidt tot duizeligheid bij mensen die geen duizeligheid ervaren als ze op de rand van een klif staan. Het slaat nergens op. De onderzoekers lijken dit basisidee niet te begrijpen.
Het belangrijkste gegeven staat in Tabel 3, waar de “basissymptomen gerapporteerd tijdens studiebezoek 1” staan. Met andere woorden, dit geeft weer wat deelnemers rapporteerden als onderdeel van hun GWI aan het begin van de studie. Bijna allemaal – 36 van de 40, of 90% – rapporteerden vermoeidheid. Niet verrassend. Maar als we naar beneden kijken, zien we dat slechts 6 van de 40, of 15%, voldeden aan de criteria voor PEM zoals gemeten met de DePaul Symptom Questionnaire.
Met andere woorden, de overgrote meerderheid van dit cohort GWI-patiënten – 85% – rapporteerde niet dat ze last hadden van PEM. Het is daarom moeilijk te begrijpen waarom de onderzoekers verwachtten dat enige vorm van inspanningsuitdaging PEM zou uitlokken bij deze patiënten.
Sommige deelnemers rapporteerden een verergering van de symptomen, maar die effecten werden in de gemiddelden weggevaagd. “Ongewenste effecten zoals verergering van de symptomen werden waargenomen bij sommige deelnemers, maar het groepsrisico op PEM van lichte, matige of zware inspanning was niet groter dan van zittende rust”, aldus de paper. Dat is natuurlijk precies wat je zou verwachten van een onderzoeksgroep waarin slechts 15% aangaf PEM te hebben als onderdeel van hun GWI.
Verder – en het heeft niet echt veel zin om verder te gaan, want de studie heeft in wezen zijn eigen premisse ontkracht – waren de belangrijkste bevindingen gebaseerd op symptoomrapporten die binnen een uur na de inspanningsuitdaging werden genomen. Het is bekend dat PEM zich vaak manifesteert als een vertraagde reactie. Dus zelfs als de studie in andere opzichten in orde zou zijn – en dat is het niet – zou het onmogelijk zijn om betrouwbare uitspraken te doen over PEM op basis van gegevens die onvermijdelijk veel of de meeste gevallen van PEM zouden missen.
En ondanks al deze kanttekeningen prijst een vooraanstaand lid van de Noorse tak van de ideologische CGT/GET-brigades, professor Vergard Wyller, het onderzoek niettemin aan als bewijs voor het een of ander in een commentaar in hetzelfde tijdschrift genaamd “Post-exertional malaise – A functional brain aberration?” [Postexertionele malaise – een functionele hersenafwijking?]. Omdat hij de bevindingen op zichzelf neemt, maakt hij een aantal absurde opmerkingen. Bijvoorbeeld: “Het gebrek aan associaties tussen inspanningsintensiteit en PEM-ervaring suggereert dat sensorische input niet de enige aanjager van het symptoom kan zijn.”
Nee, het gebrek aan associaties suggereert niets dergelijks. Het kan worden verklaard door dit saillante detail – de overgrote meerderheid van de 40 deelnemers aan de studie had geen last van PEM als onderdeel van hun GWI. Het feit dat lichaamsbeweging geen PEM veroorzaakte in dit cohort, zegt niets over de invloed van lichaamsbeweging in cohorten van GWI-patiënten die wel last hebben van PEM. Dit is zo’n voor de hand liggend en elementair punt dat ik het zelfs belachelijk vind om het te moeten zeggen.
En meer van professor Wyller: “De studie…is een aanvulling van een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal dat bevestigt dat lichamelijke activiteit niet schadelijk is in omstandigheden die worden gekarakteriseerd door PEM.”
Nee, dat doet het niet. Het woord “gekenmerkt” doet veel werk in die zin. Een geval van GWI zou “gekenmerkt” kunnen worden door PEM; GWI wordt echter heel vaak niet “gekenmerkt” door PEM. Overmatige lichamelijke activiteit leidt tot PEM bij patiënten die gevoelig zijn voor PEM. Dat betekent alle patiënten met de juiste diagnose ME of ME/cvs. En het betekent patiënten met GWI die toevallig PEM ervaren – wat niet het geval was voor 85% van de deelnemers aan de onderzochte studie.
In zijn commentaar reageert professor Wyller op een stroman-argument. Omdat de rest van zijn gebazel op zulke fundamentele onjuistheden berust, is verder onderzoek niet nodig.
© David Tuller voor Virology Blog. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
Lees ook:
