2 maart 2025.
In januari publiceerde het Journal of Family Medicine and Primary Care een artikel uit Nieuw-Zeeland genaamd “An audit of 12 cases of long COVID following the lightning process intervention examining benefits and harms” [Een audit van 12 gevallen van long covid na de interventie met Lightning Process waarbij de voor- en nadelen worden onderzocht]. Het leest als een marketingcampagne voor Lightning Process die zich voordoet als een academische studie.
Ter herinnering: het LP is een mengelmoes van onder andere neurolinguïstisch programmeren, positieve affirmaties, ontspannings- en meditatiestrategieën en osteopathie, aangeboden in de loop van drie dagen. Het werd gecreëerd door de Britse osteopaat en spiritueel genezer Phil Parker, die eerder had gemeld dat hij “de vaardigheid had ontwikkeld om in het lichaam van andere mensen te stappen… om hen te helpen bij hun genezing met verbazingwekkende resultaten”. Parker was ook coleider van een cursus spiritueel genezen, met modules over tarotkaarten lezen, auradiagnose en gerelateerde psychisch-therapeutische modaliteiten.
In het LP worden deelnemers ontmoedigd om aanhoudende pijn en lijden te erkennen. De interventie traint hen om alleen optimistische en opbeurende uitspraken te doen over hoe ze zich voelen; dat is de essentie van het LP. Het tegenovergestelde doen betekent in feite dat je het programma hebt laten mislukken. Met een dergelijke strategie is het lastig om subjectieve uitspraken over succes van LP-deelnemers te beoordelen.
(Ik schreef over het LP voor Codastory.com in 2021 en in meerdere blogposts door de jaren heen. Ik heb ook de pediatrische studie van professor Esther Crawley met het LP in 2018 aan de kaak gesteld als een voorbeeld van wetenschappelijk wangedrag).
De hoofdauteur van dit nieuwe artikel is professor Bruce Arroll, huisarts en toegewijd aan het Lightning Process aan de Universiteit van Auckland, in Nieuw-Zeeland. In een behandelgids voor ME/cvs uit 2023 beveelt professor Arroll het LP aan, samen met CGT en GET. Hij is een van de medeondertekenaars van een verklaring die op de LP-site is geplaatst en de titel draagt “Support for the Evidence-Based Research on the Lightning Process: a letter from Academics and Medical Professionals” [Steun voor evidencebased onderzoek naar het Lightning Process: een brief van academici en medische professionals].
Het nieuwe artikel omvatte retrospectieve interviews met 12 deelnemers die het LP voor long covid ondergingen met een vrouw die naar verluidt de enige fulltime beoefenaar van Nieuw-Zeeland is. Dit is wat de samenvatting beweert: “De studie suggereert dat het Lightning Process een veelbelovende en veilige interventie is voor symptomen van long covid. Huisartsen kunnen patiënten doorverwijzen voor een behandeling met een hoge kans op baat, zonder angst voor schade.”
In reactie op de studie waarschuwde de ME Association lezers op haar Facebookpagina dat de ME/CVS-richtlijnen van het National Institute for Health and Care Excellence uit 2021 waarschuwen tegen het LP. De problemen met de paper zijn ook besproken in een draad op het Science for ME-forum en in overtuigende reacties op PubPeer.
Van de 12 deelnemers hadden er vijf zelf de diagnose long covid gesteld. Specifieke symptomen die de patiënten ervoeren, worden niet uitgebreid beschreven. Hadden ze last van malaise na inspanning (PEM)? Voldeed een van hen aan de diagnostische criteria voor ME/cvs? Wie weet dat? Het is onmogelijk te zeggen.
De studie bevatte geen vergelijkingsgroep, dus het is onmogelijk om legitieme causale conclusies te trekken, ook al doen de auteurs dat duidelijk wel. De deelnemers deden het LP gemiddeld minder dan een jaar na hun gevecht tegen COVID-19. Dat betekent dat ze gemakkelijk op een normaal pad van herstel hadden kunnen zitten. Aannames of beweringen dat eventuele gerapporteerde verbeteringen te danken waren aan het Lightning Process, zijn ongegrond en in strijd met standaard wetenschappelijke principes.
Een ander punt: Hoewel het artikel op sommige punten verwarrend is, blijkt dat 20 longcovidpatiënten het LP met de behandelaar hadden voltooid, maar slechts 12 van hen “waren contacteerbaar.” Wat betekent dat precies? Dat wordt niet duidelijk uit de uitleg over de methodologie. Vermoedelijk wilden de meeste of alle van de acht die als niet-bereikbaar werden geclassificeerd, niet gecontacteerd worden of niet deelnemen aan het onderzoek. Je zou dus kunnen stellen dat het basisaantal LP-deelnemers met long covid eigenlijk geen 12 is, maar 20 – waarvan er acht “lost-to-follow-up” [verloren voor follow-up] zijn, zoals deze status in de epidemiologie wordt genoemd.
Waarom zouden voormalige LP-cliënten ervoor kiezen om niet deel te nemen aan een dergelijke studie? Enkele logische mogelijkheden: ze vonden het LP niet leuk, ze gingen achteruit na het LP, ze vonden het LP geldverspilling. Het artikel bevat geen discussie over het uitvalpercentage van 40%, dus we hebben werkelijk geen idee wat er met hen is gebeurd. Maar die grote onbekende ondermijnt elke zonnige bewering dat de onderzoeksresultaten aantonen dat het LP “veilig en effectief” is.
**********
Valse redenen om de studie vrij te stellen van ethische review
Opvallend is dat professor Arroll en zijn collega’s de studie vrijstelden van ethische review met het argument dat het een “audit van de klinische praktijk” was en geen onderzoek. Dat is onzin. Je kunt deelnemers niet persoonlijk interviewen en in een audit breed gedragen conclusies trekken dat een interventie “veilig en effectief” is. Professor Arroll zou dat moeten weten, aangezien hij eerder heeft geschreven over zijn eigen ervaring toen hij werd beschuldigd van het publiceren van “onderzoek” onder het mom van een “klinische audit”.
Nieuw-Zeeland heeft, net als andere landen, officiële richtlijnen over de verschillen tussen “klinische audit”, waarvoor geen ethische beoordeling nodig is, en “onderzoek”, waarvoor dat wel nodig is. Het is onbetwistbaar dat deze zogenaamde “audit” onderzoek is en ethische review vereist. Dat de auteurs het eenzijdig vrijstelden van een dergelijke toetsing is natuurlijk onaanvaardbaar. Elke competente peerreview had dit moeten opmerken en het artikel op deze gronden moeten afwijzen.
(Nina Steinkopf, een belangenbehartiger van patiënten in Noorwegen, heeft deze kwestie aan de orde gesteld in haar meest recente post op haar blog, MElife. Ze heeft de redacteur van het tijdschrift geschreven om hem te informeren dat het artikel een onderzoek is en geen audit).
Hier zijn enkele andere problemen met deze paper.
In de inleiding verklaren de auteurs dat het LP “een groeiende bewijsbasis heeft voor de werkzaamheid, in het bijzonder voor CVS/ME.” Het is meldenswaard dat de referentie voor deze bewering een artikel is dat gepubliceerd is in iets dat het Journal of Experiential Psychotherapy heet. De hoofdauteur van het artikel was spiritueel genezer Parker zelf. Het tijdschrift wordt gesponsord door de Roemeense Vereniging voor Ervaringspsychologie in samenwerking met de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit van Boekarest. Professor Arroll en LP-fans zijn natuurlijk vrij om dit tijdschrift als een eersteklas en gerenommeerd tijdschrift te beschouwen. Ik deel die mening niet.
Het Journal of Experiential Psychotherapy beschrijft zichzelf als volgt: “Het tijdschrift waardeert en publiceert studies, origineel onderzoek, Roemeense en internationale wetenschappelijke bijdragen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, ervaringsgerichte begeleiding en psychotherapie, therapie van eenwording (T.U.) – een Roemeense humanistisch-ervaringsgerichte methode van standaard en ervaringsgerichte psychodiagnostiek, toegepast in de hulpverlening aan volwassenen, kinderen, koppels, gezinnen, transgenerationele relaties, organisaties en gemeenschappen.” Misschien is Roemenië rijp voor meer LP-beoefenaars!
Verderop in het artikel wordt verwezen naar “een kwalitatief hoogstaande RCT [gerandomiseerde gecontroleerde studie] van de Bristol Clinical Trial Unit die voordeel liet zien bij adolescenten met chronische vermoeidheid.” Deze verwijzing is naar de studie van professor Crawley, de nu gepensioneerde methodologisch en ethisch gewraakte kinderarts van de Universiteit van Bristol en voormalig subsidiekoningin. De studie in kwestie was frauduleus en had ingetrokken moeten worden; in plaats daarvan staat er een correctie/verduidelijking in van 3000 woorden en een redactionele verklaring van 1000 woorden waarin de gekwelde logica wordt uitgelegd die werd gebruikt om te besluiten de studie niet in te trekken.
Opvallend genoeg spreken professor Arroll en zijn coauteurs zichzelf tegen in de laatste twee alinea’s van het artikel. In de laatste alinea van de discussie merken ze op dat “het onmogelijk is om onze onderzoeksbevindingen te generaliseren naar een bredere groep patiënten vanwege de kleine steekproefomvang en de beperkte demografische variatie”. Ondanks deze disclaimer is dit wat ze schrijven in de volgende paragraaf, die de conclusie van het artikel vormt: “Artsen in de eerstelijnsgezondheidszorg kunnen er zeker van zijn dat dit waarschijnlijk een veilige en effectieve interventie is.”
Met andere woorden, ze hebben hun opgeblazen en bevooroordeelde bevindingen gegeneraliseerd naar alle patiënten met long covid die een arts in de eerstelijnsgezondheidszorg zou kunnen tegenkomen, ondanks hun eigen waarschuwing om dat niet te doen. Het hele gebeuren zou lachwekkend zijn als het niet zo zielig was.
Openbaarmaking: Ik ben senior fellow in volksgezondheid en journalistiek aan het Center for Global Public Health, dat deel uitmaakt van de School of Public Health aan de Universiteit van Californië, Berkeley. Mijn academische positie aan de Universiteit van Californië, Berkeley, wordt grotendeels ondersteund door donaties aan de universiteit via het campus crowdfundingsplatform van mensen met ME/cvs, long covid en aanverwante aandoeningen.
© David Tuller voor Virology Blog. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
