Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met ME/cvs last kunnen hebben van posturale instabiliteit of ‘onevenwicht’ – verlies van evenwicht bij het staan of stabiliteit bij het lopen.
Onevenwicht wordt geclassificeerd als ‘statisch’ – instabiel in een rechtopstaande positie, of ‘kinetisch’ – instabiliteit bij het lopen of te voet verplaatsen.
Interessant is dat evenwichtsstoornissen geassocieerd met welke vorm van duizeligheid of vertigo dan ook, die verband houdt met de functies in de hersenen die informatie over evenwicht verwerken, in verband worden gebracht met orthostatische intolerantie – de ervaring van ongewone symptomen, zoals duizeligheid of een flauw gevoel, na het opstaan die verlicht worden door te gaan liggen. Uit onderzoek blijkt dat orthostatische intolerantie vaker voorkomt bij mensen met ME/cvs dan bij mensen zonder de ziekte.
Onderzoek gepubliceerd door wetenschappers in Japan toonde aan dat een niet-invasieve behandeling genaamd ‘repetitieve transcraniële magnetische stimulatie’ (rTMS) de symptomen van statisch onevenwicht en orthostatische intolerantie verlichtte bij mensen met ME/cvs. Deze studie hield echter geen rekening met kinetisch onevenwicht.
Daarom voerde het team een andere studie uit, gepubliceerd in het Journal of Integrative Neuroscience, dat zowel statisch als kinetisch onevenwicht bij mensen met ME/cvs onderzocht en het potentiële therapeutische voordeel van rTMS bekeek.
Wat deden de onderzoekers?
160 mensen (Criteria 53 mannen en 107 vrouwen) met ‘ME’ – gediagnosticeerd aan de hand van de Internationale Consensus Criteria, werden getest op statisch en kinetisch onevenwicht.
Statische evenwichtstest:
- Deelnemers werd gevraagd om gedurende 10 seconden met de voeten tegen elkaar en de ogen gesloten te staan.
- Onstabiel staan of bewegingen van het lichaam in voorwaartse en achterwaartse richting en een ‘heen en weer’ beweging duidden op statisch onevenwicht.
Kinetische onevenwichtstest:
- Deelnemers kregen de opdracht om voorzichtig 2 meter te lopen op een rechte, vlakke vloer, waarbij ze bij elke stap hiel-tot-teen-contact voltooiden – aan het einde van de 2 meter werd de deelnemers gevraagd om te draaien en op dezelfde manier terug te lopen.
- Uitstappen, misstappen en/of het heen en weer bewegen van het lichaam met verplaatsing van het hoofd werden beschouwd als een indicatie van kinetisch onevenwicht.
Deelnemers werden ook beoordeeld op fibromyalgie met behulp van “The American College of Rheumatology Criteria uit 1990”, en op orthostatische intolerantie met behulp van de 10-minuten actieve sta-test. De Chalder-vermoeidheidsschaal werd gebruikt om de mate van vermoeidheid te beoordelen, en informatie met betrekking tot de activiteiten van het dagelijks leven werd verzameld bij deelnemers en geverifieerd door een arts – dit werd ingedeeld op een 10-puntenschaal en ‘prestatiestatus’ genoemd.
Deelnemers met statische en kinetische evenwichtsstoornissen werden uitgenodigd om deel te nemen aan een studie om te onderzoeken of rTMS de evenwichtsstoornissen die ze ervoeren, zou verbeteren.
Wat heeft de studie gevonden?
Statisch onevenwicht werd gevonden bij 25% (40) van de mensen met ME. Vergeleken met mensen met ME die geen statisch onevenwicht hadden, hadden degenen met:
- een significant langere duur van ME.
- scores die wezen op hogere niveaus van vermoeidheid.
- scores die aangaven dat ze meer moeite hadden met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
- meer kans om ook fibromyalgie te hebben.
- vaker orthostatische intolerantie.
Kinetisch onevenwicht werd vastgesteld bij 44% (71) van de deelnemers met ME. Vergeleken met mensen met ME die geen kinetisch onevenwicht hadden: degenen met:
- waren significant vaker vrouw.
- hadden scores die wezen op een hoger vermoeidheidsniveau.
- hadden scores die wezen op meer moeilijkheden bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
- hadden vaker fibromyalgie.
- hadden vaker orthostatische intolerantie.
De onderzoekers rapporteerden dat 39 mensen zowel statische als kinetische evenwichtsproblemen hadden – dit was 98% van de deelnemers met statische evenwichtsproblemen en 55% van de deelnemers met kinetische evenwichtsproblemen. Opvallend was dat degenen met zowel een statische als een kinetische evenwichtsstoornissen scores hadden die erop wezen dat zij het meest moeite hadden met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
13 deelnemers ondergingen rTMS, 85% (11) toonden “herstel van statisch en kinetisch onevenwicht na de behandeling”.
Interessant is dat 8 (89%) van de 9 deelnemers met orthostatische intolerantie voorafgaand aan rTMS, deze niet meer hadden na de behandeling.
Wat betekenen de bevindingen?
De resultaten gaven aan dat in deze groep deelnemers met ME, statische en kinetische evenwichtsproblemen vaak voorkwamen en verband hielden met zowel een hogere mate van vermoeidheid als moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
Bij de meeste mensen met ME verdwenen statische en kinetische evenwichtsstoornissen na een rTMS-behandeling. De onderzoekers suggereren dat deze bevinding wijst op betrokkenheid van het systeem dat verantwoordelijk is voor het handhaven van het evenwicht en de ruimtelijke oriëntatie – het centrale vestibulaire systeem (dit bestaat uit de vestibulaire kernen in de hersenstam, het cerebellum en hun verbindingen in het zenuwstelsel).
Mogelijke beperkingen van de studie
- Er was geen controlegroep in deze studie, wat betekent dat het onmogelijk is om te zeggen of vergelijkbare niveaus van statisch en kinetisch onevenwicht zouden worden waargenomen bij mensen zonder ME/cvs – en of de rTMS-behandeling gunstig zou zijn voor degenen in de controlegroep die wel onevenwicht vertoonden.
- Hoewel de totale steekproefomvang voor dit onderzoek 160 mensen was, onderging slechts een zeer klein aantal (13) rTMS. Deze kleine steekproef is niet groot genoeg om harde conclusies te trekken over de vraag of rTMS een effectieve behandeling kan zijn voor statische en kinetische evenwichtsstoornissen en voor orthostatische intolerantie.
- In deze studie werd geen rekening gehouden met de langetermijneffecten van rTMS.
Conclusies
De resultaten van deze studie suggereren dat sommige mensen met ME/cvs last hebben van statische en/of kinetische evenwichtsstoornissen die in verband worden gebracht met orthostatische intolerantie.
Deelnemers met zowel statische als kinetische evenwichtsproblemen hadden scores die aangaven dat ze de meeste moeite hadden met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
rTMS kan een behandeling bieden om de symptomen van evenwichtsverstoring bij mensen met ME/cvs te verlichten. Er is echter meer onderzoek nodig waarin de resultaten bij mensen met ME/cvs worden vergeleken met die van een controlegroep, en waarin de impact van rTMS in de loop van de tijd wordt bekeken.
© ME Research UK, 21 mei 2025. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
