Cort Johnson, Simmaron Research, 19 maart 2018
Een recente studie gaf aan dat ME/CVS functioneel meer invaliderend is dan multiple sclerose
Waarom is multiple sclerose (MS) interessant voor een blog over myalgische encefalomyelitis/ chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) en fibromyalgie (FM)? Omdat er een aantal duidelijke overeenkomsten bestaan tussen de ziekten, en aangezien ziekten zoals ME/CVS en FM niet veel onderzoek krijgen, loont het soms de moeite om de aandacht te richten op ziekten die wel meer onderzoek krijgen. Je weet nooit welke inzichten zich kunnen ontvouwen.
Voor de goede orde: hoewel multiple sclerose niet zo invaliderend is als ME/CVS (jawel – studies geven aan dat ME/CVS invaliderender is dan MS), wordt MS beschouwd als een van de meest vermoeiende ziekten die we kennen. (Een studie van Dr. Light vond in feite meer vermoeidheid bij MS maar minder postexertionele malaise dan bij ME/CVS).
- A “Fatigue” Disorder No More? – What Multiple Sclerosis Taught Us About Fatigue and Chronic Fatigue Syndrome
- De vermoeidheid bij multiple sclerose (MS), ME/cvs en fibromyalgie – is die hetzelfde?
Bovendien treft MS, net zoals ME/CVS en FM, meestal vrouwen van middelbare leeftijd. Bovendien verhoogt het hebben van de ziekte van Pfeiffer / klierkoorts het risico op het krijgen van ME/CVS of MS en men denkt ook FM. Infecties lokken vaak terugvallen uit bij zowel MS als ME/CVS. Zwangerschap brengt ook vaak verlichting voor vrouwen met hetzij MS of ME/CVS (vaak helaas gevolgd door een terugval). De betrokkenheid van het centraal zenuwstelsel is aanwezig in alle drie de ziekten. In feite ontdekte de studie van Simmaron naar het ruggenmergvocht vergelijkbare niveaus van immuunontregeling bij ME/CVS en multiple sclerose.
- Bekijk ten slotte een geweldig verhaal over een ME/CVS-patiënt, fout gediagnosticeerd met MS, die reageerde op een geneesmiddel voor MS met een complete remissie van haar symptomen – Een ME/CVS-patiënt met POTS reageert op een medicijn voor multiple sclerose – Wat betekent dat?
Een nieuwe studie naar multiple sclerose maakt een doorbraak
Proc Natl Acad Sci U S A. 2018 Feb 13;115(7):E1520-E1529. doi: 10.1073/pnas.1710401115. Epub 2018 Jan 29. Male-specific IL-33 expression regulates sex-dimorphic EAE susceptibility. Russi AE 1, Ebel ME 1, Yang Y 1, Brown MA 2.
Een nieuwe studie naar MS benadrukt een essentieel aspect van medisch onderzoek – een diermodel – dat ontbreekt bij zowel ME/CVS als fibromyalgie. Het belicht hoe onderzoekers diermodellen kunnen gebruiken om complexe medische mysteries te ontrafelen. Intrigerende aanknopingspunten zijn aanwezig bij zowel FM als ME/CVS maar tot hier toe heeft niemand de puzzelstukken kunnen samenbrengen tot een regelrechte doorbraak. Dat lijkt wel gebeurd te zijn bij MS.
Laten we zien wat er gebeurt bij een goed bestudeerde, goed gefinancierde ziekte. Als extraatje zullen we zien dat de hoopvolle doorbraak bij MS zelfs relevant zou kunnen zijn voor ME/CVS en FM.
Een van de grote vragen waar ME/CVS, fibromyalgie, MS en veel auto-immuunziekten mee geconfronteerd worden, is waarom zoveel meer vrouwen dan mannen ziek worden. Vrouwen krijgen niet alleen meer auto-immuunziekten, ze krijgen ze meestal vroeger dan mannen en krijgen meestal ernstigere vormen. Niemand weet waarom, maar onderzoekers speuren al minstens een decennium naar een mogelijk antwoord.
De genderkloof bij MS is goed onderzocht. Het feit dat de puberteit een toename van incidentie van MS bij vrouwen veroorzaakt, suggereert dat er een sterke hormonale component aanwezig is. Een review uit 2015 stelde vast dat geslachtshormonen waarschijnlijk een grote rol spelen. Een andere review merkte op dat de auto-immuuncomponent van MS veel hoger ligt bij vrouwen.
Een toevallige vergissing leidt tot een belangrijke bevinding.
Een fout bij het onderscheiden van mannelijke en vrouwelijke muizen leidt tot een belangrijke ontdekking
Zoals zo vaak gebeurt in onderzoek, leidde een toevallige fout tot deze ontdekking. Het begon toen een promovendus van de Northwestern University per ongeluk een mannelijk muis gebruikte in plaats van een vrouwelijke muis in een experiment. (Vrouwelijke muizen zijn blijkbaar moeilijk te onderscheiden van mannelijke muizen.) De onderzoekers gebruikten vrouwelijke muizen om genetische mutaties te vinden die de progressie van MS – een ziekte die vooral vrouwen krijgen – konden helpen voorkomen.
Toen ze het experiment uitvoerden, vonden ze tot hun grote verbazing dat de genetische mutatie die beschermend was bij vrouwelijke muizen de dingen net erger maakte voor de mannelijke muizen. (Als dat geen genderkloof is.) Na wat dieper graven, vond het team dat de genetische mutatie bij mannelijke muizen de activiteit blokkeerde van immuuncellen (ILC2) die beschermen tegen multiple sclerose in vrouwelijke muizen. Deze cellen stoppen de productie van Th17 T-cellen die de aanval op de myelineschede van neuronen bij MS in gang zetten.
Mestcellen doen goed werk
Mestcellen worden gewoonlijk geassocieerd met allergische reacties en bij ME, CVS en FM met een aandoening die mestcelactivatiesyndroom (MCAS) genoemd wordt, maar deze studie onthult dat mestcellen ook een beschermende kant kunnen hebben.
Testosteron
Toen stak een mannelijk hormoon, testosteron, de kop op. Bij mannen triggert testosteron mestcellen om een substantie met de naam IL-33 te produceren en de productie van Th17-cellen af te remmen. Toen de onderzoekers van de Northwestern University de mestcellen verwijderden uit de mannelijke muizen, werden hun neuronen aangevallen en ontwikkelden ze muizen-MS. In de aanwezigheid van testosteron is het dus fijn als je mestcellen hebt.
Testosteronniveaus kunnen mogelijk de genderkloof tussen mannen en vrouwen bij MS, en ook bij ME/cvs en FM helpen verklaren.
Vrouwelijke muizen, die zeven tot acht keer minder testosteron hebben dan mannelijke muizen, produceren niet genoeg testosteron om hun mestcellen te ertoe te brengen om IL-33 te produceren. In plaats daarvan produceren vrouwelijke mestcellen cytokines die leiden tot verhoging van inflammatie en Th17 T-cellen die als boosdoener worden beschouwd in MS.
Testosteron bevindt zich al geruime tijd op de radar van MS-onderzoekers. Een recente review van hormoongerelateerde veranderingen in MS beweerde dat er “overtuigend bewijs is dat oestrogeen, progesteron en testosteron MS-pathologie beheersen door immuunreacties te beïnvloeden en door bij te dragen aan herstelmechanismen in het zenuwstelsel.”
Testosteronniveaus die dalen naarmate mannen ouder worden, lopen gelijk met een verhoogde incidentie van MS op latere leeftijd. (Interessant is dat de mannen die MS krijgen, het doorgaans moeilijker hebben dan vrouwen.) Lagere testosteronniveaus bij mannen met multiple sclerose zijn ook geassocieerd met grotere invaliditeit. Enkele vergelijkbare bevindingen werden gevonden bij vrouwen. Vrouwen met MS hebben doorgaans lagere testosteronniveaus , en toegenomen laesies waren in één studie geassocieerd met verminderde testosterongehaltes.
Een erg kleine klinische studie suggereerde dat testosteronsuppletie het volume van de witte stof in de hersenen van mannen met MS zou kunnen verhogen. Als deze bevinding gevalideerd wordt in grotere studies, kan testosteron de eerste substantie worden die wat van de schade aan het zenuwstelsel die bij MS gevonden wordt, kan omkeren.
Testosteron, ME/CVS en FM
Een paar studies hebben testosteron betrokken bij twee andere ziekten waarbij er meer vrouwen dan mannen getroffen worden – myalgische encefalomyelitis/ chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) en fibromyalgie (FM).
Twee studies vonden lage testosterongehaltes bij fibromyalgie, en testosterongehaltes worden sterk gekoppeld aan pijngevoeligheid in diermodellen. Een recente studie suggereerde dat lagere testosterongehaltes in combinatie met andere factoren geassocieerd waren met verhoogde percentages van depressie en slechter seksueel functioneren bij FM. Recent vond de ‘Goeie Dag/Slechte Dag’-studie naar fibromyalgie van Jarred Younger dat lagere gehaltes van twee hormonen, testosteron en progesteron, geassocieerd waren met meer ernstige symptomen van FM.
Ondanks bezorgdheid over het gebruik van testosteron bij vrouwen, vond White dat een 28–daagse kuur van testosterongel de pijn significant verminderde bij vrouwen met FM.
Het werk van Broderick voor een model van ME/CVS suggereert dat testosteron bij mannen beschermend werkt. Bovendien suggereert het hoge aantal gynaecologische problemen bij ME/CVS (1, 2) en fibromyalgie dat geslachtshormonen betrokken zijn bij ME/CVS.
- Hoog aantal gynaecologische aandoeningen bij ME/CVS en fibromyalgie
- Geslacht, auto-immuniteit en ME/CVS… of waarom meer vrouwen dan mannen ME/CVS krijgen.
Testosteren en auto-immuniteit
Niemand weet of ME/CVS en FM auto-immuunziekten zijn, maar het zou best kunnen en het verband zou iets met testosteron te maken kunnen hebben. Er is steeds meer bewijs dat testosteron beschermend werkt tegen auto-immuunziekten.
Het toevoegen van de darminhoud van mannelijke muizen aan vrouwelijke muizen (een ander muismodel) verminderde hun risico op diabetes type 1 – een auto-immuunziekte. Interessant is dat het beschermende element opnieuw testosteron bleek te zijn, waarvan de niveaus sterk werden beïnvloed door de samenstelling van de darmflora van de muis.
Dalende testosterongehaltes bij mannen als ze ouder worden, verhoogt hun risico op reumatoïde artritis. Dalende testosterongehaltes kunnen ook verantwoordelijk zijn voor het evenwicht man-vrouw dat tegen 75-jarige leeftijd bij RA gezien wordt, en zou kunnen verklaren waarom mannen over het algemeen op latere leeftijd multiple sclerose krijgen dan vrouwen.
De verdeling van geslachten breidt zich uit tot het gebruik van opioïden. Regelmatig gebruik van opioïden onderdrukt testosteron bij mannen maar niet bij vrouwen.
Een link met Th17
Het zou kunnen dat er nog een andere link is tussen ME/CVS en multiple sclerose – een verstoorde Th17-reactie. Th17 T-cellen verdedigen tegen extracellulaire pathogenen en blijken een belangrijke rol te spelen in de ontwikkeling van inflammatoire en auto-immuunziekten. Th17-cellen lijken de aanval op de neuronale omhulsels bij MS te helpen initiëren.
Verschillende studies van Dr. Klimas haar team suggereren dat een Th17-geassocieerd proces een rol kan spelen bij ME/CVS. Inspanning lokte een Th17-reactie uit bij zowel ME/CVS als Golfoorlogsyndroom. Uit de modellen van Broderick bleek dat slechts 5 cytokines geassocieerd met Th17-activatie ongeveer 80% van de ME/CVS-patiënten met een infectieuze trigger konden identificeren. Th17-cytokines kwamen opnieuw prominent naar voren in de netwerkanalysestudie van Broderick die vond dat ze functioneerden als “voorgeprogrammeerde immuuncomponent”.
Behandeling
De vraag is nu hoe een testosteronachtige respons bij vrouwen geïnduceerd kan worden zonder daadwerkelijk testosteron te gebruiken. Geneesmiddelenstudies suggereren dat testosteron nuttig kan zijn bij MS maar de studieauteurs stelden dat vrouwen er niet veel van kunnen nemen zonder vermannelijking te vertonen en andere belangrijke nevenwerkingen te ervaren.
In plaats daarvan ligt het belang van de nieuwe studie naar MS in de ontdekking van een belangrijk cytokine (IL-33) dat blijkbaar de destructieve zenuwprocessen bij MS kan uitschakelen en zelfs de zenuwen kan herstellen. Als onderzoekers een manier kunnen ontwikkelen om IL-33-activiteit te bevorderen zonder testosteron te gebruiken bij vrouwen, zullen ze mogelijk niet alleen vat krijgen op MS, maar ook op andere auto-immuunziekten met een onevenwicht in geslacht.
Een nieuwe aanpak voor auto-immuniteit?
De auteurs suggereerden snel dat de bevindingen ook van toepassing kunnen zijn op andere auto-immuunziekten en uiteindelijk de deur kunnen openen naar een geheel nieuwe benadering. Dat is welkom nieuws gezien de heftige bijwerkingen van veel van de immuunonderdrukkers die gebruikt worden bij auto-immuunziekten.
“Dit suggereert een mechanisme voor de verminderde prevalentie van multiple sclerose en andere auto-immuunziekten bij mannen in vergelijking met vrouwen. Deze bevindingen zouden kunnen leiden tot een geheel nieuw soort therapie voor MS, wat we hard nodig hebben.” Melissa Brown, PhD.
Misschien zal het leiden tot een nieuwe richting in het onderzoek naar ME/CVS en FM.
© Cort Johnson voor Simmaron Research. Vertaling zuiderzon, redactie abby, ME-gids.
