Trial By Error: CGT geeft geen voordeel voor patiënten met vergevorderde kanker, zegt studie

David Tuller, DrPH, Virology Blog, 15 januari 2020

De Engelse National Health Service (NHS) is sinds 2008 bezig met de uitbouw van een programma dat Improving Access to Psychological Therapies (IAPT) heet [Toegang tot Psychologische Therapieën Verbeteren]. De oorspronkelijke doelgroep waren patiënten met geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie en angststoornissen. Vervolgens werd IAPT uitgebreid naar mensen die tegelijkertijd ook lijden aan “chronische aandoeningen” en zogenaamde “somatisch onverklaarde lichamelijke klachten” (SOLK). IAPT zegt dat 50% door hun behandelingen “herstelt”, maar deze beweringen zijn niet meteen geloofwaardig, zoals psycholoog Michael Scott heeft aangetoond op zijn interessante blog CBT Watch.

Intussen doen SOLK-experts die IAPT promoten – sommigen van hen zijn naaste academische collega’s van de hoofdonderzoekers van PACE – regelmatig overdreven uitspraken over hoeveel deze aandoeningen de NHS naar schatting kosten. Zo hebben ze bijvoorbeeld een belangrijke studie in hun vakgebied fout geciteerd, waarbij ze dat beweerden SOLK-patiënten 10% opslokten van de totale NHS-uitgaven (in Engeland). Het eigenlijke cijfer uit die studie zei dat mensen in de werkende leeftijd die SOLK hebben, goed waren voor 10% van de kosten voor die leeftijdscategorie, niet 10% van de totale uitgaven van de NHS. De fout had tot gevolg dat de geschatte economische impact van SOLK meer dan verdriedubbeld werd. Nadat ik ze had op die fout had gewezen, werden vorig jaar correcties aan die papers uitgevoerd door twee grote vakbladen – British Journal of General Practice en BMJ Open.

Er is ruimschoots bewijs dat IAPT veel meer belooft dan het kan waarmaken. Zo publiceerde het Journal of British Psychiatry in september jl. een studie, waarin stond dat de behandeling uitgevoerd door IAPT-therapeuten voor een belangrijke patiëntengroep niet doeltreffender was dan gewoonlijke zorg. De studie heet “Doeltreffendheid van cognitieve gedragstherapie voor depressie bij vergevorderde kanker: gerandomiseerde gecontroleerde studie CanTalk.”

(Ik kwam deze studie onlangs tegen, toen ik een artikel las van Scott in het vakblad Mental Health in Family Medicine: Maakt IAPT écht het verschil? Andere referenties in Scotts artikel bevestigen de bedenkingen omtrent IAPT.)

De meeste onderzoekers kwamen van University College London. Bij de contextualisering van hun bevindingen, merkten ze het volgende op: “De voordelen van CGT voor mensen met vergevorderde kanker was tot hier toe onduidelijk, omwille van te kleine studies, slechte diagnose en meting van depressie, gebrek aan details over interventies en bedenkingen over de veralgemeenbaarheid”.

Hun eigen conclusie loog er niet om. Dit is wat ze schreven:

CGT via het programma Improving Access to Psychological Therapies (IAPT) wordt aangeprezen voor chronische aandoeningen zoals kanker. Alhoewel het haalbaar is om via IAPT op een vakkundige manier CGT aan te bieden aan mensen met vergevorderde kanker, is dit niet klinisch doeltreffend… Onze resultaten suggereren dat een relatief dure therapie zoals CGT via IAPT niet beschouwd mag worden als eerstelijnsbehandeling voor depressie bij vergevorderde kanker. Deze bevindingen tonen duidelijk aan dat het gebruik van IAPT voor mensen met comorbide ernstige ziekte wellicht verder geëvalueerd moet worden.

De studie omvatte 230 deelnemers met vergevorderde kanker en depressie; ze werden willekeurig toegewezen aan CGT of gewoonlijke zorg en geëvalueerd op meerdere tijdstippen tot 24 maanden. De belangrijkste uitkomstmaat was een goed bekend instrument dat de Beck Depression Inventory-II [Depressie-inventaris van Beck II] heet, en voordien al gebruikt werd bij patiënten met vergevorderde kanker. De analyse vond geen statistisch significant effect op depressie en op meerdere secundaire uitkomstmaten.

De deelnemers die gerandomiseerd werden aan CGT, benutten de interventie niet ten volle. Ze kregen elk gemiddeld 4.7 sessies CGT van de 12 aangeboden sessies. Meer dan een derde – 36% – kreeg geen enkele CGT-sessie. Desondanks besloten de onderzoekers dat de uitkomst gelijkaardig zou zijn geweest als de deelnemers alle sessies hadden gekregen. “Het effect van CGT per sessie was te klein om te komen tot een klinisch significante verandering, zelfs bij afwerken van de volledige reeks van 12 sessies”, schreven ze.

Het feit op zich dat de CGT slechts beperkt werd gevolgd, is al geen goed teken voor IAPT. De onderzoekers bespraken niet wat de redenen daarvoor kunnen zijn, buiten dan de opmerking dat “onze klinische ervaring was dat CGT te veel vergde van lichamelijk zieke mensen.”

De onderzoekers deden hun best om studieomstandigheden te creëren die de CGT-behandeling zo veel mogelijk kans op slagen zouden geven. De studie gebruikte enkel IAPT-therapeuten die al opgeleid waren in het geven van zogenaamde “intensieve” CGT. Bovendien ontwikkelden de onderzoekers gespecialiseerde materialen en een opleidingsmodule om ervoor te zorgen dat de interventie overeenkwam met de noden van deze patiënten met vergevorderde kanker. De studie zegt:

Leden van het onderzoeksteam ontwikkelden voor de studie een behandelingshandboek op basis van vroeger werk… CGT-therapeuten volgende een eendaagse cursus over hoe ze het handboek moesten gebruiken en hoe ze hun standaard CGT moesten aanpassen aan mensen met vergevorderde kanker. Dit omvatte het aanpassen van technieken binnen de grenzen van lichamelijke ziekte, het werken met realistische negatieve gedachten, het omgaan met angsten omtrent sterven en dood, en het eventuele betrekken van mantelzorgers bij bepaalde sessies.

Ondanks deze gunstige omstandigheden produceerde de studie nulresultaten, wat opnieuw grote vraagtekens plaatst bij heel de IAPT-strategie van de NHS. Misschien moeten de Britse gezondheidsambtenaren de hele zaak maar eens opnieuw gaan bekijken.

Datum/Tijd	Evenement
17/11/2025 - 24/12/2025 10:00 - 18:00	De Warmste Week: De Warmste Muur In Den Duik, Roeselare
03/12/2025 - 17/12/2025 10:00 - 17:00	De Warmste Week: Cyanotypes van vergeet-ME-nietjes Kerst-kunstmarktje bij Entrée des Artistes, Elsegem
12/12/2025 - 21/12/2025 18:30 - 19:00	De Warmste Week: fototentoonstelling Onzichtbaar-Zichtbaar Quartier Bleu, Hasselt
17/12/2025 19:00 - 23:00	De Warmste Week: Warmste Voorleesavond
21/12/2025 14:30 - 19:00	De Warmste Week: Speel het Warm 2025 O.L.V. Tenhemelopnemingskerk Veulen, Heers

Trial By Error: CGT geeft geen voordeel voor patiënten met vergevorderde kanker, zegt studie

Geef een reactie Reactie annuleren

Zijbalk

Volg ons

Recente Links